Mitu d'Osiris

El mitu d'Osiris ye'l rellatu más ellaboráu ya influyente de l'antigua mitoloxía exipcia. Trata sobre l'asesinatu del dios Osiris, un rei d'Exiptu primitivu, y les sos consecuencies. El qu'asesinó y partió en cachos a Osiris foi'l so hermanu Seth, quien usurpó'l so tronu. Ente que la esposa d'Osiris, Isis, recuperó y restauró el cuerpu del so maríu y concibió póstumamente un fíu con él. El restu del rellatu enfocar en Horus, el productu de la unión de Isis y Osiris; quien al empiezu yera un neñu vulnerable protexíu pola so madre, ante la muerte del so padre y dempués conviértese nel rival de Seth pol tronu. El conflictu de cutiu violentu termina col trunfu de Horus, que restaura'l Maat n'Exiptu dempués del reináu inicuu de Seth y completa el procesu de la resurrección d'Osiris.

El mitu ye esencial a les concepciones exipcies de reinu y socesión, conflictu ente l'orde y el desorde y, especialmente, la muerte y el más allá. Tamién espresa'l calter fundamental de caúna de los cuatro deidaes nel so interior, y munchos elementos del so cultu na relixón del Antiguu Exiptu derivaron del mitu.

El mitu d'Osiris tomó la so forma esencial en redol o antes del sieglu XXV e.C. La mayor parte de los sos elementos aniciar n'idees relixoses, pero'l conflictu ente Horus y Seth puede ser parcialmente inspiráu nuna llucha rexonal na historia temprana o prehistoria d'Exiptu. Intentóse discernir la naturaleza exacta de los eventos que daríen orixe a la hestoria, pero nun se consiguieron conclusiones definitives.

Partes del mitu apaecen nuna amplia variedá de testos exipcios, dende testos funerarios y esconxuros máxicos hasta cuentos. La hestoria ye, por tanto, más detallada y cohesiva que cualesquier otru mitu del Antiguu Exiptu; sicasí, nenguna fonte exipcia brinda un rellatu completu del mitu y les fontes varien enforma na so versión de los eventos. Escritos griegos y romanos, particularmente, De Iside ecacairide de Plutarcu, apurren bastante información, pero non siempres reflexen fielmente les creencies exipcies. Per mediu d'estos escritos, el mitu d'Osiris persistió, mientres se perdía la conocencia de la mayoría de les creencies exipcies antigües, y entá anguaño ye bien conocíu.